اثر شبکه چیست؟

اثر شبکه چیست؟ پدیده‌ای است که موجب افزایش تعداد افراد یا شرکت‌کنندگان می شود و به‌تبع آن ارزش یک کالا یا خدمات بهبود می‌یابد

اینترنت نمونه‌ای از اثر شبکه است. در ابتدا کاربران کمی از اینترنت استفاده می‌کردند، چرا که برای افراد خارج از جهان فناوری و مردم معمولی ارزش چندانی نداشت.

به‌مرور با فراگیری اینترنت، دسترسی کاربران به این فضا افزایش یافت. ازاین‌رو محتوا، اطلاعات و خدمات بیشتری در آن تولید شد و در اختیار دیگران قرار گرفت. در حال حاضر اینترنت بخش لاینفک زندگی بشری است و ارزش‌های بسیاری به آن اضافه شده است و این امر موجب ایجاد اثر شبکه شده است

نکات مهم اثر شبکه

اثر شبکه چیست؟ پدیده‌ای است که به موجب آن افزایش تعداد افراد یا شرکت‌کنندگان ارزش یک کالا یا خدمات را بهبود می‌بخشد.

بیشتر بخوانید: صرفه جویی به مقیاس چیست؟

سایت‌های تجارت الکترونیک مانند Etsy و eBay با استفاده از شبکه‌های آنلاین محبوبیت پیدا کرده‌اند و مصرف‌کنندگان را به سمت محصولات خود جذب می‌کنند

برخی از شرکت‌ها حتی با دسترسی به شبکه‌های آنلاین و آفلاین نمی‌توانند به توده بحرانی برسند. منظور از توده بحرانی، تعداد کاربران موردنیاز برای تثبیت اثر شبکه است.

تراکم منفی یک اثر شبکه ممکن است سبب شود که تعداد زیادی از کاربران سرعت شبکه را کاهش دهند، کارایی و فایده آن را از بین ببرند و اعضای شبکه را ناامید کنند.

رسانه‌های اجتماعی (فیسبوک، توییتر) نمونه‌هایی از اثر شبکه هستند.

اثر شبکه چگونه کار می‌کند؟

اثر شبکه مشارکت افراد را افزایش می‌دهد و تجربه‌ای بسیار خوب برای کاربران می‌سازد و همچنان کاربران دیگر را تشویق می‌کند تا به دنبال سود بردن از شبکه باشند.

اثرات شبکه را می‌توان در شبکه‌های اجتماعی یافت. به‌عنوان‌مثال، هرچه کاربران محتوای بیشتری مانند پیوندها و رسانه‌ها در توییتر به اشتراک بگذارند، پلتفرم برای عموم مفیدتر می‌شود. نرخ رشد تصاعدی پلتفرم‌های شبکه‌ای مانند فیسبوک، یوتیوب و اینستاگرام تماماً مدیون اثر شبکه است.

هنگامی که افراد به پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی می‌پیوندند، چندین اثر شبکه رخ می‌دهد. با پیوستن و مشارکت بیشتر کاربران، شرکت‌هایی که به دنبال تبلیغ محصولات و خدمات خود هستند برای سرمایه‌گذاری در این پلتفرم‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند. افزایش تعداد تبلیغ‌کنندگان منجر به افزایش درآمد وب‌سایت‌های شبکه‌های اجتماعی می‌شود. در نتیجه، سایت‌ها تکامل می‌یابند و می‌توانند خدمات بیشتری را به مصرف‌کنندگان خود ارائه دهند

تاریخچه اثر شبکه

اثر شبکه اولین‌بار در آغاز قرن بیستم و با ظهور تلفن متولد شد. تئودور ویل، اولین رئیس شرکت بل تلفن پس از ثبت اختراع، از اثر شبکه برای توضیح اینکه چرا Bell Telephone باید انحصار شبکه‌های تلفن را داشته باشد، استفاده کرد. بعدها، رابرت متکالف، خالق اترنت، با معرفی قانون متکالف (این قانون بیان می‌کند ارزش یک شبکه مخابراتی متناسب با مجذور تعداد کاربران متصل به سیستم است.) به محبوبیت این ایده کمک کرد

امروزه، اثر شبکه دارای کاربردهای روزمره در دنیای واقعی مانند ارزش شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر و لینکدین است. به‌طورکلی، هرچه تعداد افراد دارای حساب کاربری در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی بیشتر باشد، محصول برای کاربران و شرکت برای سهام‌دارانش ارزشمندتر خواهد بود

اثر شبکه در مقابل خارجی بودن شبکه

اثرات شبکه و اثرات خارجی شبکه تفاوت‌های مشخصی دارند. ابتدا بهتر است اصطلاح خارجی بودن شبکه را توضیح دهیم: خارجی بودن شبکه یک اصطلاح اقتصادی است که توضیح می‌دهد چگونه تقاضا برای یک محصول به تقاضای دیگرانی که آن محصول را خریداری می‌کنند بستگی دارد. یا به‌عبارت‌دیگر، عادات خرید مصرف‌کننده کاملاً تحت‌تأثیر محصولی است که دیگران از آن استفاده می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال، اگر در پارکینگ یک رستوران ماشین‌های زیادی را مشاهده کردید، می‌توانید حدس بزنید که رستوران غذای خیلی خوبی دارد. در نتیجه احتمالاً شما به آن رستوران خواهید رفت، چرا که با خود فکر می‌کنید همه افراد حاضر در آنجا نمی‌توانند اشتباه کنند. روند مد نیز بر همین اساس است و طبق عادات خریدوفروش مصرف‌کنندگان پیش می‌رود

در واقع اثرات جانبی مثبتی که شبکه با خود دارد، می‌تواند منجر به اثر شبکه شود. به‌عنوان‌مثال، اگر تعداد زیادی از دوستان شما صفحه فیسبوک داشته باشند، ممکن است شما هم به امید ارتباط بیشتر با آن‌ها، صفحه‌ای در فیسبوک ایجاد کنید. این یک جنبه خارجی مثبت است و اگر پس از ثبت‌نام، محتویات با کیفیتی را با دیگران به اشتراک بگذارید، باعث افزایش تعامل می‌شوید و این امر در نهایت به ایجاد اثر شبکه منجر می شود

اینترنت نمونه قابل‌توجهی از اثر شبکه است. افزایش کاربران منجر به ایجاد وب‌سایت‌ها و تعامل بیشتر و همچنین شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات و خدمات شده است.

ملاحظات خاص

اثرات شبکه که در اینترنت وجود دارد می‌تواند برای انواع اپلیکیشن و وب‌سایت مفید باشد. ازآنجایی‌که امروزه بیشتر متخصصان، خدماتی از قبیل تدریس، پرستاری در منزل و تعمیرات وسایل برقی را به شکل آنلاین ارائه می‌کنند، مشتریان بیشتری به این فهرست‌های آنلاین متکی هستند.

سایت‌های تجارت الکترونیک، مانند Etsy و eBay، با پیوستن فروشندگان بیشتری به این بازارها و فروش کالاهای خود به مشتریانی که خرید آنلاین انجام می‌دهند، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند.

اثر شبکه همچنین در افزایش خدمات همنشینی نقش داشته است. شرکت‌هایی مانند Uber و Lyft از طریق حمایت شرکت‌کنندگانی که ثبت‌نام کرده‌اند و دامنه دسترسی خود را در شهرها و ایالت‌ها گسترش داده‌اند، تکامل‌یافته و رشد کرده‌اند. با پیوستن رانندگان بیشتری به Uber و Lyft، ارزش بازار هر دو برند افزایش‌یافته است.

واقعیت سریع

برخی از شرکت‌های پیشرو و سریع‌الرشد از طریق اثرات شبکه موفق شده‌اند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به فیسبوک، اپ‌استور اپل و Airbnb اشاره کرد.

مزایا و معایب اثر شبکه

مانع اصلی برای هر کالا یا خدماتی که از اثر شبکه استفاده می‌کند، جلب‌توجه یا جذب کاربران است. تعداد کاربران موردنیاز برای اثرات قابل‌توجه شبکه، تعداد بحرانی نامیده می شود. هنگامی که کاربران به تعداد بحرانی رسید، کالا یا خدمات بسیاری از کاربران جدید جذب می‌کند، زیرا شبکه برای مصرف‌کننده منافعی را فراهم می‌کند؛ بنابراین، چشم‌انداز اثر شبکه به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به استقلال برسند.

یکی دیگر از تأثیرات مثبت اثر شبکه این است که کارآفرینان و پدیدآورندگان را تشویق می‌کند تا به دنبال محصولات مؤثر و منحصربه‌فرد برای ارائه به مردم باشند.

بااین‌حال، اگر افراد زیادی از یک کالا یا خدمات استفاده کنند، ممکن است باعث افزایش ترافیک شود. به‌عنوان‌مثال، استفاده از اینترنت و داشتن تعداد زیاد کاربران در یک سرویس شبکه می‌تواند سرعت شبکه را کاهش دهد که به تبع آن کیفیت برای کاربران کاهش می‌یابد. ارائه‌دهندگان کالاها و خدماتی که از اثر شبکه استفاده می‌کنند باید این اطمینان را به کاربران بدهند که ظرفیت به‌اندازه کافی برای همه کاربران موجود است و همه می‌تواند از اینترنت بهره ببرند.

یکی دیگر از نقاط منفی بالقوه اثر شبکه این است که به‌محض رسیدن تعداد کاربران به تعداد بحرانی، بتواند آن را حفظ کند. ممکن است با دانستن اینکه هنوز یک پایگاه مصرف‌کننده قوی دارد، کارایی و نوآوری خود را کاهش دهد.

اثر شبکه در کارآفرینی و خلق دارایی‌های فکری

کارآفرینان و سازندگان دارایی‌های فکری را تشویق می‌کند تا محصولات مؤثر و منحصربه‌فردی را خلق کنند.

با مشارکت در یک سرویس با ارزش فزاینده، مزایایی را برای کاربران فراهم می‌کند.

بر اهمیت رسیدن به تعداد بحرانی تاکید می‌کند.

اگر افراد زیادی در شبکه باشند، ممکن است ترافیک افزایش یابد.

ارائه‌دهندگان کالا و خدمات باید اطمینان حاصل کنند که ظرفیت می‌تواند به‌اندازه کافی افزایش یابد تا همه کاربران بتوانند از آن بهره ببرند. البته این امر می‌تواند هزینه بر باشد.

با رسیدن به تعداد بحرانی ممکن است شرکت‌ها کمتر نوآور شوند.

پرسش‌های متداول اثر شبکه

اثر شبکه به چه معناست؟

اثر شبکه به این مفهوم اشاره دارد که ارزش یک محصول یا خدمات با افزایش تعداد افرادی که از آن محصول یا خدمات استفاده می‌کنند افزایش می‌یابد.

نمونه‌های از اثر شبکه چیست؟

شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر نمونه‌ای عالی از تأثیر شبکه هستند. ارزش این وب‌سایت‌ها با ایجاد حساب‌های کاربری در سایت افزایش می یاد.

پلتفرم اثر شبکه چیست؟

پلتفرم‌هایی که بر روی اثر شبکه کار می‌کنند عبارت‌اند از اینترنت، شبکه‌های تلفن همراه و تلفن ثابت و وب‌سایت‌های شبکه‌های اجتماعی.

اثرات مثبت شبکه چیست؟

هنگامی که ارزش محصول یا خدمات با افزایش تعداد کاربران افزایش می‌یابد، یک محصول یا خدمات یک اثر شبکه مثبت نشان می‌دهد.

در این مقاله آموزشی درباره این که اثر شبکه چیست مطالبی را توضیح دادیم. با تشکر از مطالعه شما.

منابع

۱. معرفی اثر شبکه – اینوستوپدیا – ترجمه از انگلیسی