اهمیت خلاقیت در کسب و کار چیست؟

اهمیت خلاقیت در کسب‌وکار چیست؟ در این مقاله برآنیم تا پیرامون اهمیت تفکر خلاق در کسب‌وکار توضیحاتی ارائه دهیم.

بیشتر بخوانید: تعریف کارآفرینی و انواع آن

تعریف خلاقیت

خلاقیت توانایی توسعه ایده‌های جدید و تبدیل آن‌ها به واقعیت است. کسب‌وکارها می‌توانند از خلاقیت در محل کار برای ایجاد راه‌حل‌های نوآورانه در جهت ایجاد محیط کاری سازنده و پویا استفاده کنند.همچنین امکانی را برای کارمندان فراهم می‌کند تا خارج از چهارچوب‌های معمول بیندیشند.

فرایند خلاقانه شامل پرسش، مشاهده درست و تحلیل دقیق مسائل از زوایای مختلف است. این ویژگی‌ها می‌تواند موجب رفتارهایی شبیه طوفان فکری شده و در نهایت میزان کارگروهی را افزایش می‌دهد.

اهمیت خلاقیت در کسب و کار واقعا چیست؟

خلاقیت در میان کارمندان، نه‌تنها محیطی پویا خلق می‌کند، بلکه در نهایت باعث موفقیت کاری شما می‌شود. تفکر خلاق همچنین، بستری برای طرح و پرورش ایده‌های نو مهیا می‌کند تا روش‌های قدیمی را به چالش بکشد و کسب‌وکار، محصولات و خدمات شما را از رقیبان متمایز کند.

مهم‌ترین نکته‌ای که هر کسب‌وکاری باید بداند این است که در چه دوره‌ای مشغول به فعالیت است؟ امروزه نه‌تنها تنوع و نیاز مردم نسبت به دوره‌های پیشین متفاوت است، بلکه محیط نیز دائماً در حال تغییر است. به همین دلیل متخصصان باید به‌سرعت موقعیت‌های جدید را ارزیابی کرده و استراتژی‌هایی برای هدایت و تطبیق با آن‌ها ایجاد کنند. شرکت‌های خلاق می‌توانند با چالش‌های پیش رو مقابله و خود را برای آینده‌ای نو آماده کنند. با اجرای منظم طوفان فکری یا فرایندهای تفکر خلاق، ایده‌های جدیدی متولد می‌شوند که به یاری نیازهای فعلی بازار می‌آیند.

مزایای تفکر خلاق در کسب و کار چیست؟

همان‌طور که گفته شد، خلاقیت نقشی حیاتی برای کسب‌وکارها ایفا می‌کند. در اینجا چند نمونه از مزایای تفکر خلاق می‌تواند آورده شده است:

۱. فرصت‌های جدید را شناسایی می‌کند.

تکنیک‌های تفکر خلاق بر مبنای پرسش‌هایی نظیر «چرا؟» یا «چرا که نه؟» طراحی شده است. این نوع تکنیک‌ها افق‌های تازه‌ای را در مسیر کسب و کارتان باز خواهد کرد و در نهایت ایجاد و رشد فرصت‌های جدید را ممکن می‌کند. به‌طورکلی با کمک تفکر خلاق می‌شود ناممکن‌ها را ممکن کرد.

۲. پذیرش چالش‌ها یا خطرات آسان‌تر می‌شود.

بخش اساسی تفکر خلاق، میل به آزمودن است. در واقع آزمایش ایده‌ها مشخص می‌کند که ایده موردنظر تا چه اندازه کارآمد و قابل‌اجراست؟ البته باید توجه داشت افزایش ریسک‌پذیری در اجرای ایده‌های نو، فارغ از شکست‌های احتمالی، می‌تواند افراد را برای رویارویی با چالش‌های آینده آماده کند.

۳. نوآوری را تقویت می‌کند.

نوآوری فرایند معرفی و استفاده از ایده‌ها یا مفاهیم جدید است. تفکر خلاق، به ایده‌پردازان دید وسیعی می‌بخشد و این مهم، موجب تولد ایده‌های نو می‌شود. شرکت‌هایی با تولیدات نوآورانه، معمولاً با استفاده از تفکر خلاق، دست به ابداع محصولاتی نو می‌زنند و خود را از رقبایشان متمایز می‌کنند.

۴. ذهن را تحریک می‌کند.

تمرین‌های تفکر خلاق اغلب شامل فعالیت‌های سرگرم‌کننده یا هیجان‌انگیزی است که بخش‌های مختلف ذهن را درگیر می‌کند. خلاقیت به‌طورکلی افراد را تشویق می‌کند تا همواره به دنبال ایده بگردند. همچنین افراد را تشویق می‌کند تا در همه چیز به دنبال ایده بگردند و آن‌ها را تشویق می‌کند تا به جزئیات یا الگوهای به‌ظاهر کوچک توجه کنند. انجام این مشاهدات به الهام گرفتن ایده‌های جدید کمک می‌کند.

۵. همکاری گروهی را بهبود می بخشد.

همکاری مؤثر مستلزم آن است که اعضای تیم و رهبران یکدیگر را بپذیرند. ازآنجایی‌که تفکر خلاق افراد را نسبت به عقاید و دانسته‌هایشان بی تعصب می‌کند، تمایلی بیشتری برای آزمایش ایده‌های دیگران نشان می‌دهند. از طرفی شنیدن ایده‌های دیگران، قضاوتگری را تا حدود زیادی در آنها تعدیل می‌کند. علاوه بر این، طوفان فکری حاصل از تفکر خلاق می‌تواند منجر به افزایش ایده‌های باکیفیت توسط افراد شود. همه اینها از فواید خلاقیت در کسب‌وکار است.

راه های افزایش خلاقیت در محیط کار

در ادامه ذکر اهمیت خلاقیت در کسب‌وکار، چندین استراتژی که می‌توانید برای تشویق و افزایش خلاقیت در محل کار استفاده کنید، به شما معرفی می‌کنیم. می‌توانید نکات زیر را در نظر بگیرید:

۱. نگرش باز را تشویق کنید.

خلاقیت اغلب به معنای آزمودن چیزهای جدید است. اما گفتنش ضروری است که پیش‌نیاز خلاقیت، ذهنی باز و به‌دوراز هرگونه قضاوت است. یکی از تکنیک‌های داشتن ذهنی پذیرا برای ایده‌های نو، استفاده از تکنیک «بله و..» است که توسط تئاتر‌های بداهه مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این تکنیک به‌جای بحث در مورد ایرادات یک ایده یا رد کامل آن، به گروه اجازه کار بر روی آن داده می‌شود. به‌طورکلی حذف «نه»، در پاسخ به ایده‌ها، باعث می‌شود مردم برای بیان آنها، فارغ از کیفیتشان، تمایل بیشتری نشان دهند.

۲. تنوع را ترویج کنید.

همه ما می‌دانیم نیروی کاری که دیدگاه‌ها، تجربیات و مهارت‌های گوناگونی دارد، می‌تواند کسب‌وکار خلاقانه‌تری را شکل دهد. این نکته، در هنگام استخدام افراد یا تشکیل یک تیم کاری بسیار حائز اهمیت است. از مزیت‌های کارگروهی این است که با همکاری بخش‌های مختلف و افرادی که هرکدام در زمینه‌ای خاص فعال هستند، تنوع کاری افزایش خواهد یافت. از دیگر مزیت‌های کار گروهی این است که امکان بررسی یک موقعیت از زوایای مختلف وجود دارد. در واقع افراد در حین کارگروهی می‌توانند به چیز‌هایی دست پیدا کنند که در صورت کار انفرادی به آنها نمی‌رسیدند.

۳. ترتیبات کاری انعطاف پذیر را در نظر بگیرید.

در صورت امکان، می‌توانید به زمان‌بندی کاری کارکنانتان انعطاف بیشتری بدهید تا آنها آزادی بیشتری را تجربه کنند. فرصت‌های دورکاری یکی از راه‌هایی است که به کارکنان آزادی بیشتری می‌بخشد. استرس آنها را کاهش می‌دهد. فعالیت ذهنی را افزایش می‌دهد و این دو، در نهایت بستری را برای خلق ایده‌های تازه فراهم می‌آورند. در کنار اینها، یکی دیگر از کارهایی که شما می‌توانید برای افزایش خلاقیت و بهره‌وری کارکنانتان انجام دهید، سپردن اختیار انتخاب برنامه‌ها به خود آنهاست. این کار به آن‌ها امکان می‌دهد تا زمانی که بیشترین انرژی را دارند کار کنند. نه اینکه بر اساس یک برنامه سخت و از پیش تعیین شده عمل کنند.

۴. جلسات طوفان فکری برگزار کنید.

شما می‌توانید جلسات منظم طوفان فکری را برای ایده‌پردازی کسب‌وکار خود برگزار کنید. این جلسات همکاری و مشارکت مؤثر را ترویج می‌دهند. همچنین مشوقی هستند برای شرکت‌کنندگان تا ایده‌های خود را از طریق بازی‌ها یا تکنیک‌های مختلف به اشتراک بگذارند و در موردشان بحث کنند. به یاد داشته باشید که در هنگام آماده‌شدن برای این جلسات، شرکت‌کنندگانی را برگزینید که بتوانند دیدگاه‌های مختلفی برای حمایت از تفکر خلاق پیشنهاد دهند. در آخر گفتن این نکته ضروری است که مدیر این نوع جلسات باید توانایی کنترل بحث‌ها را حول یک محور مشخص داشته باشد.

۵. به کارمندان اجازه شارژ مجدد بدهید.

کارهای روزانه و تلاش‌های خلاقانه به انرژی قابل‌توجهی نیاز دارد. ازاین‌رو برای پرانرژی نگه‌داشتن کارمندان، به آن‌ها اجازه دهید تا زمانی را برای استراحت داشته باشند. علاوه بر تشویق کارمندان به مرخصی با حقوق، در صورت نیاز (و طبق دستورالعمل‌های شرکت)، می‌توانید در طول روز کاری نیز به آنها مرخصی تشویقی بدهید.
 به‌عنوان‌مثال، برخی شرکت‌های درحال‌توسعه برنامه‌هایی برای سلامت کارکنان خود دارند و به آنها آموزش‌هایی در این زمینه می‌دهند.

استراحت کارکنان می‌تواند یک پیاده‌روی کوتاه، گذراندن وقت در فضای باز یا انجام تمرینات مدیتیشن 5 دقیقه‌ای باشد. همچنین می‌توانید با ایجاد فضاهای آرام در داخل دفتر، برای استراحت آن‌ها محیط امنی را مهیا سازید. یا اگر در محل کارتان فضای سبزی دارید، می‌توانید با ایجاد محیطی دلپذیر، جلسات ویژه یا ناهار را در آنجا برگزار کنید.

۶. شکست را بپذیرید.

ترس از شکست خلاقیت را مختل می‌کند. به همین دلیل اغلب افراد برای فرار از شکست، مسیرشان را تغییر نمی‌دهند. بدیهی است که هیچ کسب‌وکاری اشتیاقی برای شکست ندارد اما پیروزی‌های بزرگ پس از شکست‌های متوالی رخ می‌دهد. پس باید جرات حرکت روبه‌جلو و مواجهه با شکست‌ها را در کارکنانمان تقویت کنیم.

هنگامی که یک طرح یا پروژه کار نمی‌کند، با همکاران خود همکاری کنید و از آن به عنوان یک فرصت یادگیری استفاده کنید. جنبه‌های خوب تلاش تیمتان را برجسته کنید و در مورد اینکه چگونه می‌توانید از اشتباهات آن اجتناب کنید و تلاش‌های آینده خود را بهبود بخشید، بحث کنید.

۷. به خلاقیت کارکنان پاداش دهید.

می‌توانید با پاداش دادن به افرادی که از مهارت‌های خلاقانه موردنظر شما استفاده می‌کنند، استفاده از تفکر خلاق را در بین کارکنان خود تشویق کنید. البته باید بدانید که آزمودن ایده‌های جدید می‌تواند برای کارکنان شما دشوار باشد، به همین خاطر باید انگیزه‌ای برای آنها فراهم آورید تا تمایل بیشتری به‌اشتراک‌گذاری و ایده‌های نوآورانه داشته باشند. این کار نشانگر ارزشی است که شما برای تفکر خلاق قائل هستید. ایجاد ارزش‌هایی ازاین‌دست، فرهنگ استفاده از رویکردهای خلاقانه را تقویت می‌کند.

هنگامی که کارمندتان ایده جدیدی را مطرح می‌کند، از او حمایت کنید و به‌خاطر جسارت و خلاقیتش به او پاداش دهید. این فرهنگ سال‌هاست که در شرکت‌های بزرگ و موفق نهادینه شده است.

آن‌ها همچنین می‌توانند به تیم‌هایی که روی پروژه‌هایی کار می‌کنند که مفاهیم جدید را آزمایش می‌کنند، با دادن پاداش پولی به آنها پاداش دهند.

مثال‌ها

همان‌طور که گفته شد، خلاقیت می‌تواند مزایای بسیاری را برای کسب‌وکارها فراهم کند. می‌توانید از مثال‌های زیر به‌عنوان راهنما استفاده کنید:

خلاقیت در بازاریابی

کسب‌وکارها می‌توانند در استفاده از شیوه‌های بازاریابی خلاق باشند، مانند بازاریابی تجربی. به‌عنوان‌مثال، یک کارگاه سفالگری محلی ممکن است از روش‌های بازاریابی سنتی مانند انتشار آگهی در روزنامه محلی یا ارسال آن از طریق پست استفاده کند.

 اما می‌تواند از مسیر خلاقانه‌تری برای تبلیغات استفاده کند؛ به‌عنوان‌مثال کارگاه رایگانی راه‌اندازی کند و علاقه‌مندان به این حرفه را به سمت خود جذب کند. در واقع تجربه‌های عملی به این شکل، بسیار بهتر از خواندن یک آگهی ساده در روزنامه است. چرا که هم خلاقانه‌تر است هم بر روی مهارت شرکت‌کنندگان تمرکز دارد. از طرفی راه‌اندازی کارگاه به جذب مشتری و افزایش آمار فروش کمک بسیار زیادی می‌کند.

خلاقیت در حل مسئله

برخی از شرکت‌های بزرگ و موفق، با استفاده از تمرین‌هایی در زمینه تفکر خلاق، توانسته‌اند مشکلات خود را با راه‌حل‌های نو، حل کنند. یکی از تمرین‌های خلاقانه برای حل مسئله، تکنیک SCAMPER است. شرکت‌ها اغلب از این تکنیک برای ارزیابی یک محصول، یا یافتن راه‌هایی برای ارتقا آن استفاده می‌کنند. همان‌طور که بارها در این مقاله اشاره کردیم، تمرین‌های تفکر خلاق، دری به‌سوی زوایای جدید و ایده‌های نوآورانه باز می‌کند.

گفتن این نکته ضروری است که همه تمرین‌های مربوط به تفکر خلاق، به‌نوعی قضاوتگری را کاهش می‌‌دهند و در نهایت باعث ایجاد فضای ذهنی مثبت و سازنده در کارکنان می‌شوند. اینجاست که خلاقیت بروز می‌کند و ایده‌های نوآورانه سر برمی‌آورند.

خلاقیت در فروش

خلاقیت حتی در حوزه فروش هم به کمک کسب‌وکارها می‌آید. فروش به شکل سنتی، معمولاً از یک رویکرد واحد استفاده می‌کند و به مشتریان امکان انتخاب، از بین گزینه‌های موجود را می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، یک شرکت نرم‌افزاری ممکن است قیمت‌گذاری یک محصول را فقط در سه سطح ارائه دهد. بااین‌حال، کارشناسان بخش فروش می‌توانند با از روش‌های خلاقانه‌تر و همدلانه‌تر استفاده کنند تا مشتری از خرید خود راضی باشد.

برای فهم بیشتر این موضوع توضیحاتی ارائه می‌دهیم:
اگر مشتریان قیمت‌های موجود را نپذیرند، کارشناسان می‌توانند در طراحی راه‌حل‌هایی که متناسب با نیازهای آنها باشد، خلاقیت به خرج دهند. به‌عنوان‌مثال، اگر مشتری اجازه استفاده از نرم‌افزار را به تعدادی از کارمندان بدهد، ممکن است تخفیف بسیار خوبی نصیبش شود. این رویکرد هم تجربه خرید خوبی برای مشتری می‌سازد، هم منافع فروشنده را تأمین می‌کند.

در این مقاله در مورد اهمیت خلاقیت در کسب‌وکار بحث کردیم و انواع موارد و مثال‌های آن را برشمردیم.

منابع

۱. خلاقیت در بیزینس – ترجمه از انگلیسی