مالکیت فکری چیست؟ در این آموزش ضمن توضیح مالکیت فکری و معرفی دارایی های نامشهود ، به بعضی از انواع آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مالکیت فکری ، مالکیت داراییهای نامشهود است. داراییهای مشهود عبارتند از انواع داراییهای ساختمانی ، ماشین آلات ، داراییهای مالی و … .
اما داراییهای نامشهود که در سدههای اخیر اهمیت بیشتری پیدا کردهاند ، عبارتند از:
داراییهای صنعتی
که خود شامل بخشهای مختلفی است. از جمله:
حق اختراع (پتنت)
شامل مدارک و پروندههایی است که اثبات میکند مخترع یا صاحب امتیاز تجاری یک محصول خاص چه کسی است. حق اختراع بیان میکند که تمامی امتیازات خرید و فروش و اهدای لیسانس برای مدت معینی به عهده مخترع یا صاحب امتیاز اختراع است.
حق اختراع هم میتواند به مخترع اولیه یک اختراع تعلق گیرد هم به کسی که با بهبود فنی یا کیفی آن را تکمیل کرده است.
طرح صنعتی
شامل ایدههایی است که شکل ظاهری محصول را میسازد و بینشی هنری و زیباییشناسانه دارد. کلیه طرحهای محصول ، اشکال ، رنگها و … مشمول این بخش میگردد.
علائم تجاری
علامتهای تجاری شامل برند شرکت ، برند و نام محصول است. علامت تجاری شامل علائم دو بعدی یا سه بعدی است که برند یا محصول را معرفی میکنند. میتواند شامل رنگ و حتی بو هم باشد.
سه مورد بالا ، در مجموعه مالکیت صنعتی قرار میگیرند.
داراییهای فکری مشمول حق کپیرایت
تمام آثار فرهنگی و هنری شامل آثار ادبی ، موسیقی ، نقاشی ، مجسمهسازی و … مشمول حق کپیرایت قرار میگیرند. همچنین حق نشر کتابها. معادل ایرانی آن ، قانون حمایت از حقوق مؤلفین و مصنفین میباشد.
سایر داراییهای فکری
نرمافزارها
انواع نرمافزارهای کاربردی یا آموزشی. امروزه بسیاری از محصولات در قالب نرمافزار به فروش میرسند. شما این محصول را روی رایانه یا گوشی خود نصب و از آنها استفاده میکنید. این نرمافزارها ممکن است کاربردی ، آموزشی ، تجاری و تبلیغاتی باشند.
نشان جغرافیایی
سوغاتیهای یک منطقه و محصولاتی که نام منطقه خود را دارند ، مانند گز اصفهان ، پسته رفسنجان ، خاتم شیراز و … .
وبسایتها و نام دامنه آنها
وبسایت نیز میتواند یک دارایی ناملموس ارزشمند به شمار بیاید. بسیاری از وبسایتها خود دارای ارزش ذاتی هستند و بسته به افزایش میزان بازدیدکنندهها و داشتند سئو و امنیت قوی ، میتوانند قیمت بالاتری داشته باشند.
نام دامنه وبسایتها نیز میتواند در صورتی که منعکس کننده نام برند باشد ، در شمول داراییهای فکری قرار بگیرد.
ایده کسب و کارهای نوین
ایدههای کسب و کار که شامل بیزینس پلن ، بیزینس مدل و طرح توجیهی هستند و میتوانند مغز راهاندازنده یک استارتاپ باشند. بیزینس پلن فرآیند راهاندازی کسب و کار را به صورت رفتاری و با جزئیات کامل تشریح میکند ، بیزینس مدل اجزای آن بیزینس را توضیح میدهد و طرح توجیهی نیز به مباحثی چون امکانسنجی ، کارایی و سودآوری طرح میپردازد.
ایده ورزش جدید
طرح و ایده یک ورزش جدید شامل فنون و تکنیکها ، قواعد و قوانین مسابقات و نحوه تشکیل هیئت ورزشی و فدراسیون.
امتیاز گروههای هنری
گروههای هنری مانند موسیقی و تئاتر نیز دارای سرپرست یا سرپرستانی هستند که میتوانند صاحب امتیاز آن گروه باشند.
امتیاز تیمهای ورزشی
حق امتیاز تیمهای ورزشی در رشتههای مختلف و لیگهای گوناگون نیز یک دارایی ناملموس به شمار میآید.
شناسایی مالکیت فکری چه فوایدی دارد؟
۱. مالکیت بر داراییهای فکری میتواند برای فرد یا شرکت مزیت نسبی و رقابتی ایجاد کند.
۲. مالکیت فکری مالکیت داراییهای ناملموس و قابل تکثیر است. به خصوص یک محصول نرمافزاری یا پکیج آموزشی میتواند به دفعات تکثیر و فروخته شود.
۳. مالکیت فکری از راه فروش لیسانس ، حق نشر و … میتواند درآمدزا باشد.
۴. شناسایی مالکیت فکری سبب رشد علمی و توسعه نوآوری خواهد شد.
۵. شناسایی حقوق مالکیت فکری سبب میشود تا از تلاش فکری و ذهنی افراد حمایت گردد.
۶. سهولت در راهاندازی استارتاپها و یا کسب و کارهای دانشبنیان.
جمعبندی
در این مقاله آموزشی در این مورد که دارایی فکری چیست توضیحاتی دادیم و انواع آن را شرح دادیم.
منابع
۱. حسن علم خواه و دیگران ، راهنمایی مدیریت مالکیت فکری برای کسب و کارهای دانشبنیان ، مؤسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس. چاپ دوم ۱۳۹۰.
این مقاله برای من مفید بود
1+ 0 نفر این مقاله را پسندیده