ویژگی های صوت موسیقی؛ شامل بسامد (فرکانس) ، شدت (داینامیک) ، جنس صدا (رنگ صوتی) و کشش زمانی (دیرند). در این آموزش این چهار مورد را بررسی خواهیم کرد.
این آموزش بخشی از دوره جامع آموزش موسیقی است.
بسامد (فرکانس)
مهم‌ترین شاخصی که سبب تمایز یک صوت موسیقایی از یک صدای معمولی می‌شود ، بسامد یا فرکانس است. واحد آن هرتز (Hertz) می‌باشد.
علم فیزیک صوت می‌گوید صدا در خلاء حرکت نمی‌کند. صدا در نتیجه حرکت و برخورد مولکول‌های یک محیط مادی (چه جامد باشد مانند یک رشته سیم و چه گاز باشد مانند هوا) تولید شده و به شکل موج جابجا می‌شود.
میزان ارتعاش و نوسانی که در این محیط مادی انجام می‌شود ، در واحد زمان بسامد یا فرکانس نام می‌گیرد.
یک رشته سیم را در نظر بگیرید. وقتی این سیم را کش می‌دهید و رها می‌کنید ، شروع به نوسان می‌کند.
هر چه طول سیم یا جسم مرتعش کوتاه‌تر باشد ، میزان نوسان و ارتعاش آن بیشتر می‌شود و برعکس.
این نوسانات طی دوره‌های تناوب مشخصی انجام می‌شوند که از نظر ریاضی و هندسی ، در محور زمان شبیه یک نمودار سینوسی خواهد شد. دوره تناوب روی نمودار سینوسی کاملا مشخص است و از معکوس کردن دوره تناوب ، بسامد به دست خواهد آمد.
پس بسامد برابر با تعداد این سیکل‌های تناوبی یا دوره‌های تناوبی در بازه زمانی مشخصی است.
هر چه این دوره‌ها کمتر باشد و جسم مرتعش کم‌نوسان‌تل باشد ، صدای تولید شده در اصطلاح بم‌تر و هر چه بیشتر باشد صدا زیرتر است.
سازهایی مانند ویولن و فلوت دارای صداهای ریزتری نسبت به عود و ویولن‌سل هستند.
شدت (داینامیک)
کمیتی است که نشان‌دهنده بلندی صوت است. با واحد دسی بل (db) نشان داده می‌شود. هر چه بیشتر باشد ، صدای بلندتری به گوش می‌رسد و هر چه کمتر باشد ، صدای به گوش رسیده کمتر است.
شدت صوت بستگی مستقیمی به انرژی وارد شده به جسم مرتعش دارد. هر چه انرژی وارد شده بیشتر باشد ، جسم مرتعش با شدت بیشتری به ارتعاش در می‌آید و برد جابجایی آن بیشتر است. همین امر سبب افزایش شدت یا داینامیک صوت تولید شده می‌باشد.
کشش زمانی (دیرند)
به طول زمانی گفته می‌شود که صدای موسیقایی ایجاد شده شنیده می‌شود و به تدریج خاموش می‌گردد. برخی صدای سازها دوام زمانی بیشتری نسبت به سایر سازها دارند.
اما کشش زمانی را می‌توان با نحوه نواختن نیز کم یا زیاد کرد. همین امر سبب می‌شود که نت‌ها با ارزش زمانی مختلف به وجود بیایند.
جنس صدا (رنگ صوتی)
کیفیتی است که باعث تمایز صدای سازها و نیز حنجره انسان‌ها از یکدیگر می‌گردد. علت آن وجود ارتعاشات و نوسانات ثانویه و جانبی به همراه صوت و نوسان اصلی است. که سبب ایجاد تداخل در موج صوتی اصلی شده و شکل آن (و نه دامنه و برد نوسان آن) را تغییر می‌دهد. این ارتعاشات ثانویه از نظر فیزیکی مشخص هستند و هارمونیک‌های صوت اصلی نامیده می‌شوند. اما شدت و تأثیر آن‌ها در هر نوع رنگ صوتی متفاوت است.
برای اطلاعات بیشتر مبحث هارمونیک‌ها را بخوانید.
در این مقاله راجع به ویژگی های اصلی صوت موسیقی صحبت کردیم. (لینک کانال تلگرام)
این مقاله برای من مفید بود
1+ 2 نفر این مقاله را پسندیده
