ویژگی های موسیقی دوره باروک

ویژگی های موسیقی دوره باروک چیست؟ چه تفاوتی با موسیقی‌های دوره‌های قبل و بعد دارد؟ در این مقاله آموزشی بررسی خواهیم کرد.

در اروپا ، دوره باروک به دوره‌ای مابین سال‌های ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ میلادی گفته می‌شود. (در حدود ۱۵۰ سال) که مقارن با دوره صفویه در ایران است.

در این عصر در فرهنگ و هنر اروپا به ویژه در نقاشی ، معماری ، مجسمه‌سازی و موسیقی پیشرفت‌های بسیاری صورت گرفت.

در موسیقی به ویژه در پارامترهای خاصی ، تغییراتی رو به پیشرفت صورت گرفت.

این تحلیل را در چند پارامتر انجام خواهیم داد.

گام

دوره باروک را می‌توان دوران تثبیت گام‌های دیاتونیک (ماژور و مینور) در موسیقی اروپا دانست.

پیش از این دوره و حتی تا دوره رنسانس ، در موسیقی اروپا ، سیستم مُدگردی موسیقی دوران باستان که از یونان نشأت گرفته بود ، وجود داشت.

گام‌های دیاتونیک تا قرن‌ها بعد هم در موسیقی اروپا حفظ شد و کماکان هم استفاده از آن‌ها ادامه دارد.

گام‌های دیاتونیک قبل از دوره باروک ، توسط موسیقیدان ایتالیایی به نام پالسترینا معرفی شد. اما رواج این گام‌ها در دوره باروک به تثبیت رسید. هم‌چنین یوهان سباستین باخ با تامپره کردن این گام‌ها (یکسان‌سازی نت‌های آنارمونیک) این فرآیند را تکمیل نمود.

یکنواختی حالت

موسیقی دوره باروک از نظر شکل و محتوا کاملا یکنواخت است. ملودی ، ریتم و حالت شاد یا غمگین موسیقی در تمام مدت اثر یکنواخت باقی می‌ماند.

داینامیک پله‌ای

از جمله مهم‌ترین ویژگی های موسیقی دوره باروک ، استفاده تضادگونه از داینامیک پله‌ای است. به طوری که همواره یک ملودی پس از اجرا توسط سازها ، مجددا به همان نحو (بدون آلتراسیون یا تضاد ملودیک) منتها با شدت و داینامیکی آهسته‌تر اجرا می‌شد.

ویژگی‌های تنالیته

از مهم‌ترین ویژگی‌های تنالیته در موسیقی دوران باروک اروپا ، استفاده از توالی فونکسیون‌های ۵ به ۱ چه در متن آهنگ و چه در پایان به صورت کادانس است.

هم‌چنین در موسیقی دوره باروک مدولاسیون رخ می‌دهد ولی نسبت به دوره‌های بعدی مانند کلاسیک بسیار محدود است و در محدوده خویشاوندان نزدیک گام بیشتر رخ می‌دهد.

ارکستراسیون و سازبندی

ارکستر زهی در دوران باروک تکمیل شد و به غنای بسیاری رسید. انواع کنسرتوها برای ویولن و سازهای زهی هم‌خانواده آن مانند ویولا ، چلو و کنترباس نوشته شدند. تقریبا تمامی آهنگسازان شاخص این دوره مانند یوهان سباستین باخ ، گئورگ فریدریش هندل و آنتونیو ویوالدی آثار مهمی برای ویولن و سازهای زهی خلق کرده‌اند.

سازهای بادی و فیزیک آن‌ها تکمیل‌تر شدند و انواع بادی‌های چوبی و برنجی تکامل پیدا کردند. کنسرتوها برای سازهایی چون ترومپت ، هورن نوشته شدند.

دوره باروک ، دوران جولان سازی از خانواده پیانو به نام هارپسیکورد است که در آثار سراسر این دوره شنیده می‌شود. چه به صورت سولو و چه به حالت آکومپانیمان.

انواع فرم و اجرا

در دوره باروک ، موسیقی سازی به نهایت رواج خود می‌رسد.

فرم کنسرتو در آثار سازی این دوره غلبه نسبی دارد. هر چند که تنوع خوبی در موسیقی آوازی هم دیده می‌شود از جمله انواع فرم‌های اپرا و کانتات.

اولین سنفونی نیز در همین دوره توسط یوهان سباستین باخ نوشته شد.

بافت

بافت موسیقی دوره باروک معمولا پلی‌فونیک است. شاخص‌ترین آهنگساز این دوره یعنی باخ ، یک پلی‌فونی قوی و پیچیده در آثار خود به وجود آورده است. البته در اواخر این دوران بافت هموفونیک هم دیده می‌شود و آثار هندل تقریبا به چنین بافتی تمایل دارد.

باسو کونتینوئو

از جمله ویژگی‌ها و پدیده‌های منحصر بفرد موسیقی دوره باروک ، وجود باسو کونتینوئو در موسیقی‌های این دوره می‌باشد. آهنگسازان در این زمان برای سازهای باس نت نویسی نمی‌کردند و به جای آن ، از شماره‌گذاری استفاده می‌کردند.

در این مقاله آموزشی ، برخی ویژگی های موسیقی دوره باروک را شرح دادیم.