DNS چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ اجزای آن چیستند و چگونه کار میکنند؟ با ما در این نوشتار همراه باشید تا پاسخ این سوالات را بیابیم.
DNS چیست؟
واژه DNS مخفف Domain Name System است. DNS در حقیقت شبیه به یک دفترچه راهنماست که نام هر وبسایت را به نشانی IP آن برمیگرداند.
شما در نوار مرورگر خود درخواست ورود به یک سایت را میکنید. شما با ورود یو آر ال آن سایت این کار را انجام میدهید. که این URL شامل پروتکل ، سابدامین (مثلا www) ، نام دامین (golearnwork) و TLD یا Top Level Domain (سطح بالای دامنه) است.
بیشتر بخوانید: URL چیست؟
اما در دنیای شبکه ، نامها فقط عنوان هستند و همیشه ما با زنجیره اعداد و کاراکترها سر و کار داریم.
هر وبسایت دارای یک سرور خدمات دهنده و هاست است که دارای یک شناسه عددی به نام IP است. (اگر فرمت IPv6 باشد حروف نیز در این شناسه وجود خواهد داشت.) یعنی در تمام شبکه سایت مورد نظر تنها با این نشانی IP قابل ردیابی و بارگذاری است. و نه چیز دیگر.
بیشتر بخوانید: هاست چیست؟ انواع و کارکردهای آن کدام است؟
اما ما معمولا شمارهها را حفظ نمیکنیم. مثلا در مورد شماره تلفنها ما دفترچهای داریم که نام دوستانمان را مینویسیم شماره تلفنش را روبرویش یادداشت میکنیم. با این کار ما در منابع حافظه مغزمان صرفهجویی میکنیم!
همین صرفهجویی در استفاده از حافظه رکنی اصلی در بهینهسازی منابع شبکه است.
به عبارتی زمانی که ما آدرس golearnwork.com را تایپ می کنیم یک در خواست مبتنی بر DNS از گوشی یا لپ تاپ خودمان به مقصد دی ان اس صادر می کنیم. ماموریت درخواست ارسالی چیست؟ یافتن آدرس IP وب سایت golearnwork ( به همین راحتی)
پروتکل DNS ، نقش ترجمه نام سرور وبسایتها به آدرس IP آنها را ایفا میکند.
اجزای DNS چیست؟
پروتکل DNS فرآیندی است که چهار لایه دارد. این چهار لایه عبارتند از:
- نام سرور بازگشتی
- نام سرور ریشه
- نام سرور سطح بالای دامنه
- نام سرور معتبر
پیش از آنکه این اجزا را برایتان تشریح کنیم ، مثالی میزنیم.
فرض میکنیم شما کارمند یک اداره هستید. شما میخواهید پرونده خاصی را از بایگانی درخواست کنید تا مشکل ارباب رجوعتان حل شود.
شما نام پرونده را به کارمند بایگانی ارجاع میدهید.
مسئول بایگانی با مطالعه فیش نام و تاریخ پرونده ، ابتدا آن را در بایگانی جاری جستجو میکند.
بایگانی جاری جایی است که پروندههای پربازدید مورد حفاظت قرار میگیرند. بر خلاف بایگانی راکد که پروندهها و اسناد راکد در آنجا نگهداری میشوند. پروندهها و اسنادی که ممکن است سالها هم کسی نشانی از آنها نگیرد.
اگر پرونده شما در بخش بایگانی جاری موجود نبود ، حال باید به سراغ بایگانی راکد رفت.
بایگانی راکد نیز دستهبندی شده ، از نظر تاریخ ، موضوع ارجاع و … .
هر بخش بایگانی دارای قفسه ، کشو ، دستههای فایل به صورت شمارهگذاری شده و دقیق است.
مسئول بایگانی بر طبق نام و نشانههای رسمی و تاریخ پرونده ، پرونده مورد نیازتان را از دایره ، قفسه و کشو و فایل مورد نظر بیرون میآورد.
آنگاه مسئول بایگانی پرونده را برای شما ارسال میکند. پس از اتمام کارتان ، مدتی پرونده مذکور را در بایگانی جاری نگهداری میکند. اگر کسی دیگر سراغ آن را نگرفت ، آنگاه به بایگانی راکد خواهد رفت.
دی ان اس نیز دقیقا مشابه یک بایگانی عمل میکند. و اصلا میشود گفت شکلی سایبری و بسیار پیشرفته از بایگانی نام سرورها و آدرسهای IP است.
نام سرور بازگشتی (Recursive Name Server)
نام سرور بازگشتی دقیقا نقش بایگانی جاری را ایفا میکند. نام سرور سایتهایی که بیش از همه مورد بازدید قرار میگیرند ، در نام سرور بازگشتی نگهداری میشود.
هر درخواستی که از DNS میشود ، اول به نام سرور بازگشتی ارجاع میشود. نام سرور بازگشتی در حافظه Cash خود جستجو میکند و اگر نام سرور سایت مورد نظر را یافت ، تمام است. اما اگر نیافت ، درخواست را به لایه بعدی DNS به نامِ نام سرور ریشه ارجاع میدهد.
نام سرور ریشه (Root Name Server)
نام سرور ریشه یا روت دی ان اس ، نمیتواند مستقیم شما را به آی پی سایت مورد نظرتان برساند. زیرا فقط یک سری دستهبندی کلی میشناسد.
نام سرور ریشه فقط درخواست نام سرور بازگشتی را قبول میکند و درخواست را به بخش TLD ارجاع میدهد.
هر TLD دارای نام سرور سطح بالای دامنه خود است که به واسطه نام سرورهای معتبر ، اطلاعات سایتهای زیرمجموعه همان TLD را نگهداری میکند.
TLDها دو دستهاند:
۱. دامنه های دو حرفی که نشان دهنده کشور سایت می باشند مثل:
- ir (ایران)
- us (امریکا)
- ch (چین)
۲. دامنههای سه حرفی که نشان دهنده حوزه کاری سایت میباشند مثل:
- com (تجاری)
- org (سازمانی)
- gov (دولتی)
- net (شبکهای)
در این اواخر غیر از دستهبندیهای دو حرفی و سه حرفی ، TLDهای دیگری هم اضافه شده. مثل info برای کاربران اینترنتی یا tech برای سایتهای تکنولوژیکی.
هر کدام از این دستهبندیهای تی ال دی ، دارای یک نام سرور سطح بالای دامنه TLD هستند. این نام سرورهای TLD هستند که دارای اطلاعات جزئی از دی ان اس سایتهای مربوط به خودشان میباشند.
مثلا اطلاعات DNS تمام سایتهای دات کام مانند golearnwork.com ، در نام سرور com وجود دارد.
اگر نام سرور ریشه نقش مجموعه اصلی بایگانی راکد را داشته باشد ، نام سرور سطح بالای دامنه قفسههای آن است.
نام سرور سطح بالای دامنه (TLD Name Server)
گفتیم که سایت مورد درخواست شما هر TLD ای که داشته باشد ، به نام سرور همان TLD ارجاع میشود. مثلا com یا org. در آنجا نام سرور معتبر به عنوان آخرین حلقه فرآیند DNS وارد عمل میشود.
نام سرور معتبر (Authoritative Name Server)
هر سایت در نام سرور معتبر دارای یک سابقه رکورد است. این رکوردها توسط نام سرور معتبر بازیابی میشود و به نام سرور بازگشتی تحویل داده میشود.
مراحل کار DNS
بعد از اینکه فهمیدیم DNS چیست و اجزای آن را دانستیم ، حال سراغ مراحل کار آن میرویم.
مرحله ۱: در این مرحله ، پس از ورود درخواست توسط شما ، مرورگر به حافظه کش خود رجوع میکند. شاید قبلا هم به سایت وارد شده باشید و اطلاعات سایت در حافظه کش مرورگرتان موجود باشد. اگر پیدا نشد ، به دی ان اس درخواست میدهد.
مرحله ۲: در این هنگام ، نام سرور بازگشتی روی کار میآید. اگر در حافظه کش خود نام سرور سایت شما را یافت کار تمام است. در غیر این صورت درخواست را به نام سرور ریشه پاس میدهد.
مرحله ۳: نام سرور ریشه ، شناسه TLD را بررسی میکند و درخواست را به نام سرور TLD مربوطه پاس میدهد.
مرحله ۴: نام سرور TLD ، در خواست را به یک نام سرور معتبر تحویل میدهد.
مرحله ۵: نام سرور معتبر به بازیابی رکورد (Record Retrieval) اطلاعات دی ان اس سایت درخواستی از بین رکوردهای ثبت شده خود میپردازد.
مرحله ۶: پس از بازیابی اطلاعات رکورد توسط نام سرور معتبر ، رکورد به نام سرور بازگشتی داده میشود. و در Cash محلی آن با مقدار TTL یا Time to Live معین ضبط میگردد. تا در بایگانی جاری DNS قرار بگیرد و اگر کسی دیگر آن را درخواست کرد ، بلافاصله آن را دریافت کند.
اگر مدت انقضاء TTL تمام شود ، نام سرور سایت مورد نظر از کش محلی پاک میشود.
مرحله ۷: اکنون نام سرور از بایگانی DNS بیرون کشیده شده و IP متناظر با آن را پیدا کردهایم. اکنون پروتکل انتقال ابرمتن یا http دست به کار میشود تا درخواست را به سایت ارسال کند.
بیشتر بخوانید: پروتکلهای شبکه ، انواع و کارکردهای آن
جمعبندی
در این نوشتار دانستیم DNS چیست و چه کاربردی دارد. همچنین اجزا و مراحل کار آن را تشریح کردیم. از اینکه همراه ما بودید سپاسگزاریم.
برای مطالعه بیشتر
این مقاله برای من مفید بود
1+ 0 نفر این مقاله را پسندیده