گام چیست؟

گام چیست؟ گام‌های ماژور و مینور چه هستند و چه انواعی دارند؟ ویژگی‌های گام چیست؟ در این آموزش بررسی می‌کنیم. اینک تعریف گام:

در موسیقی غربی گام به توالی پشت سر هم نت‌ها گفته می‌شود که فواصلی ملودیک و اینتروال بینشان ایجاد می‌گردد. به این فواصل پرده و نیم‌پرده گفته می‌شود.

گام در مقابل مُد قرار می‌گیرد. ملودی‌ها روی گام‌ها ساخته می‌شوند‌.

ویژگی‌های گام

الگو

هر گام مرکب از تعدادی نت پشت سر هم در ساز است که الگوی مشخصی از نظر فواصل دارد.

تکرار

در یک محدوده صوتی ، گام با نت‌های زیرتر و بم‌تر تکرار می‌شود.

مرکزیت تنال

هر گام دارای یک نت مرکزی هست که نت‌های بالاتر و پایین‌تر نسبت به آن کشش‌های خاصی ایجاد می‌کنند. شنونده دوست دارد موسیقی در همان نت به پایان برسد. در نت‌های دیگر شنونده احساس کشش قوی نسبت به نت مرکزی گام (به صورت بی واسطه یا باواسطه) پیدا می‌کند. به این نت ، نت تونیک گفته می‌شود.

گام دیاتونیک و انواع آن

گام دیاتونیک گامی است که در هر اکتاو دارای هفت نت باشد و بین نت‌ها به ترتیب مشخصی فواصل پرده و نیم‌پرده وجود داشته باشد. دارای دو نوع مهم است:

گام ماژور

گامی است که فواصل نت‌ها از نت شروع یا تونیک تا نت هشتم (اکتاو) به این صورت است:

نیم‌پرده/پرده/پرده/پرده/نیم‌پرده/پرده/پرده

اگر نت شروع یا تونیک گام ماژور دو باشد ، آن گام دو ماژور نامیده خواهد شد. گام دو ماژور منطبق با کلیه کلاویه‌های سفید پیانو است. اما سایر گام‌های ماژور با نت‌های دیز و بمل (یعنی کلاویه‌های سیاه) آمیخته می‌شوند.

گام مینور

فواصل آن به صورت زیر است:

پرده/پرده/نیم‌پرده/پرده/پرده/نیم‌پرده/پرده

گام لا مینور با نت شروع لا کاملا منطبق با کلاویه‌های سفید پیانو هستند. اما سایر گام‌های مینور با نت‌های دیز و بمل آمیخته می‌شوند.

این الگو متعلق به گام مینور طبیعی است (مینور تئوریک). دو نوع گام مینور دیگر هم داریم:

گام مینور هارمونیک: فاصله دو نت اکتاو و نت هفتم به نیم‌پرده کاهش می‌یابد و فاصله نت هفتم تا نت ششم یک و نیم پرده می‌شود.

گام مینور ملودیک: در رفت ، نت‌های ششم و هفتم نیم‌پرده بالاتر می‌روند. اما در برگشت نت‌های تغییر یافته به فرم مینور تئوریک در می‌آیند.

درجات گام

درجه I : تونیک
درجه II : رو تنیک
درجه III : میانی – مدیانت (Mediant)
درجه IV : زیرنمایان – ساب‌دومینانت (Subdominant)
درجه V : نمایان – دومینانت (Dominant)
درجه VI : رونمایان
درجه VII : محسوس – سانسیبل (Sensible)

گام کروماتیک

عبارت است از تمام نت‌های گستره موسیقیایی موزیک غربی که شامل ۱۲ نت است و بین آن‌ها نیم‌پرده فاصله وجود دارد.

در این آموزش راجع به گام ، انواع و ویژگی‌های آن مطالبی گفته شد. (لینک کانال تلگرام)