نظام کاستی در هند چیست؟

نظام کاستی در هند چیست و چه مختصاتی دارد؟ در این مقاله قصد داریم این نظام را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

نظام کاستی در هند، معرفی و ویژگی‌ها

نظام کاستی در هند یک سلسله‌مراتب اجتماعی است که برای قرن‌ها وجود داشته است. این نظام، سیستم پیچیده‌ای از طبقه‌بندی اجتماعی است که افراد را بر اساس تولد، شغل و موقعیت اجتماعی به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌کند. سیستم کاست برای هزاران سال بخشی از جامعه هند بوده است و تأثیر عمیقی بر فرهنگ، سیاست و اقتصاد این کشور داشته است.

طبقات نظام کاستی در هند

نظام کاست بر این ایده استوار است که افراد در گروه‌ها یا کاست‌های خاصی متولد می‌شوند و موقعیت آن‌ها در جامعه با تولدشان تعیین می‌شود. در هند چهار کاست اصلی وجود دارد: برهمن‌ها (کاهنان و دانشمندان)، کشتریاها (جنگجویان و حاکمان)، وایشیاها (تجار و بازرگانان) و شدراها (کارگران). هر کاست بر اساس شغل، منطقه و عوامل دیگر به زیرکاست‌ها یا جاتی‌ها تقسیم می‌شود.

دالیت‌ها

در انتهای سیستم کاست، دالیت‌ها یا افراد غیر قابل لمس قرار دارند. آن‌ها خارج از سیستم کاست تلقی می‌شوند و اغلب با تبعیض، خشونت و سایر اشکال سرکوب دست و پنجه نرم می‌کنند. علیرغم قوانین منع تبعیض علیه دالیت‌ها، آن‌ها هم‌چنان با طرد اجتماعی، به حاشیه رانده شدن اقتصادی و محرومیت از حقوق سیاسی روبرو هستند. (هر چند اخیرا تعداد اندکی از ایشان توانستند به برخی مناصب مهم از جمله ریاست‌جمهوری کشور هند دست یابند.)

مطابق آیین هندو، دالیت‌ها نجس و غیر قابل لمس هستند و در صورت لمس شدن ایشان توسط سایرین، یا افتادن سایه ایشان روی آن‌ها، بایستی یک‌سری مراسم تطهیر انجام بشود. آن‌ها عموما در اکثر مناطق دارای اماکن جداگانه هستند و حق استفاده از اماکن یا وسایل دیگران را ندارند.

منشاء نظام کاستی در هند

منشاء سیستم کاست را می‌توان در متون هندو باستانی مانند ریگ‌ودا جستجو کرد. این متون جامعه‌ای را توصیف می‌کنند که بر اساس شغل به چهار وارنا یا طبقه تقسیم شده است. با گذشت زمان، این نظام به یک سیستم سفت‌ و سخت‌تر از طبقه‌بندی اجتماعی تبدیل شد که هر طبقه آداب، سنت‌ها و قوانین خاص خود را داشت.

ویژگی‌های نظام کاستی

یکی از ویژگی‌های اصلی نظام کاست، درون همسری یا ازدواج در درون کاست خود است. این امر به عدم تحرک اجتماعی منجر شده است زیرا افراد نمی‌توانند خارج از کاست خود ازدواج کنند. هم‌چنین ساختارهای قدرت موجود را تقویت می‌کند، زیرا آن‌هایی که در راس قرار دارند به دنبال حفظ موقعیت خود از طریق ازدواج درون گروهی خود هستند.

تأثیرات نظام کاستی

نظام کاست تأثیر عمیقی بر جامعه هند داشته است. این نظام سیاست، اقتصاد و فرهنگ کشور را شکل داده است.

رویکرد جبرانی و تبعیض مثبت

سیستم رزرواسیون مشاغل در هند بر اساس جبران و ایجاد فرصت‌های بالقوه برای دالیت‌ها است. این سیستم درصد معینی از مشاغل دولتی و فرصت‌های آموزشی را برای افراد طبقات پایین در تلاش برای جبران بی‌عدالتی‌های تاریخی در نظر می‌گیرد.

با این حال، سیستم رزرواسیون همچنین به دلیل تداوم تبعیض مبتنی بر کاست و به دلیل مؤثر نبودن در رسیدگی به علل ریشه‌ای نابرابری مورد انتقاد قرار گرفته است. هم‌چنین منجر به رنجش کسانی شده است که به دلیل کاست خود احساس می‌کنند به‌طور ناعادلانه از فرصت‌ها محروم شده‌اند.

نظام کاست و سیاست

سیستم کاست نیز تأثیر قابل توجهی بر سیاست هند داشته است. احزاب سیاسی اغلب از کاست به عنوان وسیله‌ای برای بسیج رأی دهندگان و جلب حمایت استفاده می‌کنند. احزاب سیاسی مبتنی بر کاست در بسیاری از مناطق هند ظهور کرده‌اند و سیاستمداران از کاست به عنوان ابزاری برای جلب نظر گروه‌های خاصی از رأی‌دهندگان استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، در سال‌های اخیر، احزاب چپ‌گرای زیادی از رأی‌دهندگان دالیت برای رسیدن به قدرت استفاده کرده‌اند.

نظام کاست و فرهنگ

علاوه بر این، نظام کاست از طرق مختلف بر فرهنگ هند تأثیر گذاشته است. هنجارها و آداب و رسوم اجتماعی پیرامون ازدواج، غذا و دیگر جنبه‌های زندگی روزمره را شکل داده است. هم‌چنین بر هنر، ادبیات و موسیقی تأثیر گذاشت و هر طبقه دارای سنت‌های فرهنگی متمایز خود بود.

علیرغم تلاش‌ها برای ریشه‌کن کردن نظام کاست، این نظام هم‌چنان یک نیروی فراگیر در جامعه هند است. تبعیض مبتنی بر کاست هم‌چنان گسترده و ریشه‌دار است. با این حال، با تلاش بسیاری برای نفی وضعیت موجود و ترویج برابری بیشتر، نشانه‌هایی از پیشرفت نیز وجود دارد.

بیشتر بخوانید: تفاوت میان شمال و جنوب هند چیست؟

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

در نتیجه، نظام کاست در هند یک سلسله مراتب اجتماعی پیچیده است که تأثیر عمیقی بر فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشور داشته است. در حالی که تلاش‌هایی برای رسیدگی به بی‌عدالتی‌های تاریخی و ترویج برابری بیشتر صورت گرفته است، تبعیض مبتنی بر کاست همچنان یک مشکل فراگیر است که امروزه جامعه هند را شکل می‌دهد.

در این نوشتار، درباره این‌که نظام کاستی در هند چیست و تأثیرات تاریخی و فرهنگی آن صحبت کردیم. با تشکر از همراهی شما.