توکن غیر قابل معاوضه (NFT) چیست و چه کاربردی دارد؟

توکن غیر قابل معاوضه یا None-Fungible Tokens) یا به اختصار NFT‌ها، دارایی‌های رمزنگاری روی یک بلاکچین با کدهای شناسایی منحصر به فرد و ابرداده هستند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

برخلاف ارزهای دیجیتال، نمی‌توان آنها را به صورت همتراز معامله یا مبادله کرد. این امر، NFT‌ها را با توکن‌های قابل تعویض مانند ارزهای رمزنگاری شده متفاوت می‌گرداند، که با یکدیگر یکسان هستند و بنابراین می‌توانند به عنوان ابزاری پولی برای معاملات تجاری عمل کنند.

این توکن‌ها هم‌چنین در متاورس قرار است خیلی کاربردی باشند.

بیشتر بخوانید: متاورس چیست؟

تعریف: توکن‌های غیر مثلی یا غیر قابل تعویض یا NFT‌ها توکن‌های رمزنگاری منحصر به فردی هستند که روی یک بلاکچین وجود دارند و قابل تکرار نیستند.

توکن‌های NFT می‌توانند آیتم‌های دنیای واقعی مانند آثار هنری و املاک و مستغلات را توکنیزه کننند.

نکته: توکن غیر قابل تعویض، توکن غیر مثلی یا توکن بی‌مانند نیز نامیده می‌شود.

توکنیزه کردن (Tokenizing) چیست؟

توکنیزه یا توکن کردن (Tokenizing) این دارایی‌های ملموس در دنیای واقعی، خرید، فروش و تجارت آن‌ها را کارآمدتر کرده و در عین حال احتمال تقلب را کاهش می‌دهد.

توکن‌های NFT هم‌چنین می‌توانند برای نشان دادن هویت افراد، حقوق مالکیت معنوی آن‌ها و غیره عمل کنند.

ساختار متمایز هر NFT پتانسیل استفاده چندگانه را دارد. به عنوان مثال، آنها وسیله‌ای ایده‌آل برای نمایش دیجیتال دارایی‌های فیزیکی مانند املاک و مستغلات و آثار هنری هستند. از آنجایی که NFT‌‌ها مبتنی بر بلاکچین هستند، می‌توانند برای حذف واسطه و تیجاد ارتباط میان هنرمندان و مخاطبان و یا مدیریت هویت کار کنند. NFT‌ها می‌توانند واسطه‌ها را حذف کنند، معاملات را ساده کرده و بازارهای جدیدی ایجاد کنند.

در اوایل مارس 2021، گروهی از NFT‌ها توسط هنرمند دیجیتال Beeple به قیمت بیش از 69 میلیون دلار فروخته شد. این فروش یک سابقه و رکورد برای گران‌ترین آثار هنری دیجیتال فروخته شده تا به امروز ایجاد کرد. این اثر هنری یک کلاژ بود که از 5000 روز اول کار Beeple تشکیل شده بود.

بیشتر بازار NFT امروزی حول مجموعه‌هایی مانند آثار هنری دیجیتال، کارت‌های ورزشی و چیزهای کمیاب متمرکز شده است. شاید پرهیاهوترین فضای NBA Top Shot باشد، مکانی برای جمع آوری لحظات غیر قابل تعویض NBA به عنوان کارت دیجیتال. برخی از این کارت‌ها میلیون‌ها دلار فروخته شده‌اند.

اخیراً جک دورسی از توییتر (TWTR) پیوندی به نسخه نمادین اولین توییت را در توییتر منتشر کرد که در آن نوشت: “فقط توییترم را تنظیم کردم”. نسخه NFT اولین توییت بیش از 2.9 میلیون دلار فروخته شد.

درک NFT‌ها

مانند پول فیزیکی، ارزهای دیجیتال قابل تعویض هستند، به این معنی که می توان آنها را با یکدیگر مبادله کرد. به عنوان مثال، یک بیت کوین همیشه ارزش یک بیت کوین دیگر را دارد. به همین ترتیب، یک واحد اتر همیشه برابر با واحد دیگر آن ارز دیجیتال است. این قابلیت تعویض، ارزهای دیجیتال را به وسیله‌ای امن برای تراکنش در اقتصاد دیجیتال تبدیل می‌کند.

توکن‌های NFT پارادایم رمزنگاری را با منحصر به فرد و غیرقابل تعویض کردن هر توکن تغییر می‌دهند، بنابراین نمی‌توان یک توکن غیرقابل تعویض را با دیگری هم‌تراز کرد.

آن‌ها نمود دیجیتالی دارایی‌ها هستند و به پاسپورت‌های دیجیتال تشبیه شده‌اند زیرا هر توکن دارای هویت منحصر به فرد و غیرقابل انتقالی است تا آن را از سایر نشانه‌ها متمایز کند. آن‌ها هم‌چنین قابل گسترش هستند، به این معنی که می‌توانید یک NFT را با دیگری ترکیب کنید تا یک NFT سوم منحصر به فرد را ایجاد یا breed کنید.

درست مانند بیت کوین، NFTها هم‌چنین دربردارنده جزئیات مالکیت برای شناسایی آسان و انتقال بین دارندگان توکن هستند.

مالکان هم‌چنین می‌توانند متاداده یا ویژگی‌های مربوط به دارایی را در NFT اضافه کنند. به عنوان مثال، نشانه‌هایی که بیانگر دانه‌های قهوه هستند را می‌توان به عنوان تجارت منصفانه طبقه‌بندی کرد. یا، هنرمندان می‌توانند آثار دیجیتال خود را با امضای خود در فراداده امضا کنند.

توکن‌های NFT از استاندارد ERC-721 تکامل یافته‌اند. ERC-721 که توسط برخی از افراد مسئول قرارداد هوشمند ERC-20 توسعه یافته است، حداقل رابط (جزئیات ویژگی، امنیت و ابرداده) مورد نیاز برای تبادل و توزیع توکن‌های بازی را تعریف م‌ی‌کند. استاندارد ERC-1155 این مفهوم را بیشتر پیش می‌برد. با کاهش هزینه‌های تراکنش و ذخیره‌سازی مورد نیاز برای NFTها و با ترکیب چندین نوع توکن غیرقابل تعویض در یک قرارداد.

شاید شناخته شده ترین مورد استفاده برای NFT‌ها cryptokitties باشد.

توکن‌های cryptokitties که در نوامبر 2017 راه‌اندازی شد، نمایش‌های دیجیتالی گربه‌ها با شناسه‌های منحصر به فرد در بلاکچین اتریوم هستند. هر بچه گربه منحصر به فرد است و قیمتی در اتر دارد. آن‌ها در بین خود زاد و ولد می‌کنند و فرزندان جدیدی تولید می کنند که ویژگی‌ها و رتبه های متفاوتی نسبت به والدینشان دارند.

ظرف چند هفته پس از راه‌اندازی، cryptokitties طرفدارانی را جمع‌آوری کرد که 20 میلیون دلار برای خرید، پرورش و نگهداری از اتر هزینه کردند. برخی از علاقه‌مندان حتی بیش از 100000 دلار برای این امر هزینه کرده‌اند.7 اخیراً، Bored Ape Yacht Club توجه ویژه‌ای را به دلیل قیمت های بالا، افراد مشهور، و سرقت‌های برجسته برخی از 10000 NFT خود به خود جلب کرده است.

در حالی که موارد استفاده از cryptokitties و Bored Ape Yacht Club ممکن است بی.اهمیت به نظر برسد، موارد دیگر پیامدهای تجاری جدی‌تری دارند. به عنوان مثال، NFT‌ها در معاملات سهام خصوصی و هم‌چنین معاملات املاک و مستغلات استفاده شده اند. یکی از پیامدهای فعال کردن چندین نوع توکن در یک قرارداد، توانایی ارائه سپرده برای انواع مختلف NFT، از آثار هنری تا املاک در یک تراکنش مالی است.

چرا توکن‌های غیر قابل تعویض مهم هستند؟

مفهوم توکن‌های غیرقابل تعویض، تکاملی از مفهوم نسبتاً ساده ارزهای دیجیتال هستند. سیستم‌های مالی مدرن شامل سیستم‌های تجاری پیچیده و وام‌دهی برای انواع مختلف دارایی‌ها، از املاک و مستغلات گرفته تا قراردادهای وام گرفته تا آثار هنری است. با فعال کردن نمایش دیجیتال دارایی‌های فیزیکی، NFT‌ها گامی رو به جلو در اختراع مجدد این زیرساخت هستند.

مطمئناً ایده نمایش دیجیتال دارایی‌های فیزیکی جدید نیست و هم‌چنین استفاده از شناسایی منحصر به فرد نیست. با این حال، زمانی که این مفاهیم با مزایای یک بلاکچین قرارداد هوشمند ضد دستکاری ترکیب شوند، به نیروی قدرتمندی برای تغییر تبدیل می‌شوند.

شاید بارزترین مزیت NFTها کارایی بازار (Market Efficiency) آن‌ها باشد. تبدیل یک دارایی فیزیکی به دارایی دیجیتال، فرآیندها را ساده می‌کند و واسطه‌ها را از بین می‌برد. NFTهایی که آثار هنری دیجیتال یا فیزیکی را در یک بلاکچین نشان می‌دهند، نیاز به واسطه‌ها را برطرف می‌کنند و به هنرمندان اجازه می‌دهند مستقیماً با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند فرآیندهای تجاری را بهبود بخشند. به عنوان مثال، یک NFT برای یک نوشیدنی، تعامل با بازیگران مختلف در یک زنجیره تأمین را تسهیل می‌کند و به ردیابی منشأ، تولید و فروش آن در طول فرآیند کمک می‌کند.

شرکت مشاوره Ernst & Young قبلاً چنین راه حلی را برای یکی از مشتریان خود ایجاد کرده است.

توکن‌های غیر قابل تعویض نیز برای مدیریت هویت عالی هستند. گذرنامه‌های فیزیکی را در نظر بگیرید که باید در هر نقطه ورود و خروج ارائه شوند. با تبدیل گذرنامه‌های فردی به NFT، که هر کدام دارای ویژگی‌های شناسایی منحصر به فرد خود هستند، می‌توان فرآیندهای ورود و خروج را برای حوزه‌های قضایی ساده کرد. با گسترش این مورد استفاده، NFTها همچنین می‌توانند اهداف مدیریت هویت را در قلمرو دیجیتال خدمت کنند.

سهامداری در توکن‌های NFT

توکن‌هایNFT این توانمندی را دارند که با تقسیم دارایی‌های فیزیکی مانند املاک و مستغلات، سرمایه‌گذاری را به سهامی عام تبدیل کنند.

تقسیم یک دارایی دیجیتال بین چندین مالک بسیار ساده‌تر از یک دارایی فیزیکی است. این راه و روش توکنیزه کردن، منحصرا به املاک و مستغلات محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند به سایر دارایی‌ها، مانند آثار هنری نیز گسترش یابد. بنابراین، یک تابلو همیشه نیازی به داشتن یک مالک ندارد. معادل دیجیتالی این تابلو ممکن است صاحبان متعددی داشته باشد که هر کدام سهامدار بخشی از اثر هنری هستند. چنین ترتیباتی می‌تواند ارزش و درآمد آن را افزایش دهد.

هیجان‌انگیزترین امکان برای NFTها در ایجاد بازارها و اشکال جدید سرمایه‌گذاری نهفته است. یک دارایی را در نظر بگیرید که به چندین بخش تقسیم شده است که هر یک شامل ویژگی‌ها و انواع ویژگی‌های متفاوتی است. یکی از بخش‌ها ممکن است در کنار یک ساحل باشد در حالی که دیگری در یک مجتمع تفریحی باشد و دیگری یک منطقه مسکونی باشد. با توجه به ویژگی‌های آن، هر زمین منحصر به فرد است، قیمت متفاوتی دارد و توسط NFT نشان داده می‌شود. تجارت املاک و مستغلات، که یک امر پیچیده و بوروکراتیک است، می‌تواند با ترکیب ابرداده‌های مرتبط در هر NFT منحصر به فرد ساده شود.

پلتفرم Decentraland، یک پلتفرم واقعیت مجازی در بلاکچین اتریوم، قبلاً چنین مفهومی را پیاده‌سازی کرده است.

با پیچیده‌تر شدن NFTها و مرتبط شدن آن در زیرساخت‌های مالی، احتمال دارد پیاده‌سازی همان مفهوم قطعه زمین توکنیزه شده، از نظر ارزش و محل زمین در دنیای فیزیکی ممکن باشد.

پرسش‌های کاربردی

چند نمونه از توکن‌های غیر قابل تعویض کدامند؟

توکن‌های غیرقابل تعویض می‌توانند هر دارایی را به صورت دیجیتالی نشان دهند، از جمله دارایی‌های آنلاین مانند آثار هنری دیجیتال و دارایی‌های دنیای واقعی مانند املاک و مستغلات. نمونه‌های دیگری از دارایی‌هایی که NFT می‌توانند نشان دهند شامل ابزارهای بازی مانند آواتارها، کلکسیون‌های دیجیتال و غیر دیجیتال، نام‌های دامنه و بلیط‌های انواع رویدادهای هنری و غیره است.

چگونه می‌توانیم NFT بخریم؟

بسیاری از NFTها را فقط می‌توان با اتر خریداری کرد، بنابراین داشتن مقداری از آن ارز دیجیتال و ذخیره آن در یک کیف پول دیجیتال معمولا اولین قدم است. سپس می‌توانید NFTها را از طریق هر یک از بازارهای آنلاین NFT، از جمله OpenSea، Rarible، و SuperRare خریداری کنید.

آیا توکن‌های غیر قابل تعویض ایمن هستند؟

توکن‌های غیرقابل معاوضه، که از فناوری بلاکچین درست مانند ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند، عموماً ایمن هستند. ماهیت توزیع‌شده بلاکچین‌ها، هک کردن NFT ها را دشوار (اما نه غیرممکن) می‌کند. یک خطر امنیتی برای NFTها این است که اگر پلتفرم میزبان NFT از کار بیفتد، ممکن است دسترسی به NFT خود را از دست بدهید.

خلاصه و جمع‌بندی

منابع

۱. NFT چیست؟ – سایت اینوستوپدیا – ترجمه از انگلیسی